Πανεπιστημιακή εφεύρεση είναι η εφεύρεση, η οποία έχει αναπτυχθεί/πραγματοποιηθεί από τουλάχιστον ένα φυσικό πρόσωπο που απασχολείται ή δραστηριοποιείται στο ΕΚΠΑ με οποιαδήποτε μορφή σχέσης με το ΕΚΠΑ ή/και που πραγματοποιήθηκε με τη χρήση οποιουδήποτε υλικού ή άυλου μέσου του ΕΚΠΑ.

Μία πανεπιστημιακή εφεύρεση, σύμφωνα με το Ν.1733/1987 άρθρο 5, διακρίνεται σε:

Υπηρεσιακή εφεύρεση, αν είναι το προϊόν συμβατικής σχέσης εργαζομένου με εργοδότη για την ανάπτυξη εφευρετικής δράσης. Σε περίπτωση πραγματοποίησης υπηρεσιακής εφεύρεσης, ο εργαζόμενος δικαιούται πρόσθετη εύλογη αμοιβή, αν η εφεύρεση είναι ιδιαίτερα επωφελής για τον εργοδότη.

Εξαρτημένη εφεύρεση, αν πραγματοποιείται από εργαζόμενο με τη χρήση υλικών, μέσων ή πληροφοριών της επιχείρησης στην οποία εργάζεται. Ο εργοδότης δικαιούται να εκμεταλλευτεί την εξαρτημένη εφεύρεση κατά προτεραιότητα έναντι αμοιβής προς τον εφευρέτη, ανάλογης προς την οικονομική αξία της εφεύρεσης και τα κέρδη που αποφέρει. Ο εφευρέτης εξαρτημένης εφεύρεσης γνωστοποιεί αμελλητί εγγράφως στον εργοδότη την πραγματοποίηση της εφεύρεσης και παρέχει τα αναγκαία στοιχεία για την υποβολή από κοινού αίτησης χορήγησης διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Αν ο εργοδότης δεν δηλώσει εγγράφως στον εργαζόμενο μέσα σε τέσσερις μήνες από την παραπάνω γνωστοποίηση ότι ενδιαφέρεται να συνυποβάλει την αίτηση, αυτή υποβάλλεται μόνον από τον εργαζόμενο, οπότε η εφεύρεση ανήκει εξ ολοκλήρου στον εργαζόμενο.

Ελεύθερη εφεύρεση, όταν η εφεύρεση δεν είναι υπηρεσιακή ή εξαρτημένη και η οποία πραγματοποιείται από ιδιώτη ανεξάρτητο εφευρέτη και ανήκει εξ’ ολοκλήρου σ’ αυτόν. Δηλαδή πρόκειται για εφεύρεση η οποία πραγματοποιείται από εργαζόμενο χωρίς σύμβαση εφευρετικής δράσης και χωρίς τη χρήση υλικών/μέσων/ πληροφοριών του ιδρύματος.

Για τον προσδιορισμό του δικαιούχου κατοχύρωσης πανεπιστημιακής εφεύρεσης ισχύουν τα ακόλουθα:

Εφεύρεση που πραγματοποιείται από μέλος ΔΕΠ/ΕΔΠ/ΕΕΔΙΠ/ΕΤΕΠ του ΕΚΠΑ που υλοποιήθηκε στο πλαίσιο έργου χρηματοδοτούμενου ή συγχρηματοδοτούμενου από τρίτο, προς τον οποίο υπάρχουν συμβατικές υποχρεώσεις του ΕΚΠΑ, θεωρείται υπηρεσιακή εφεύρεση κατά την ορολογία του Ν. 1733/1987 και άρα ως προϊόν συμβατικής σχέσης εργαζόμενου με εργοδότη, δικαιούχος του διπλώματος ευρεσιτεχνίας επί της εφεύρεσης τεκμαίρεται ότι είναι το ΕΚΠΑ. Τα δε δικαιώματα για την αξιοποίηση της εφεύρεσης προσδιορίζονται περαιτέρω επί τη βάσει της σύμβασης του εφευρέτη με το ΕΚΠΑ.

Εφεύρεση που πραγματοποιείται από μέλος ΔΕΠ/ΕΔΠ/ΕΕΔΙΠ/ΕΤΕΠ του ΕΚΠΑ που δεν υλοποιήθηκε στο πλαίσιο έργου χρηματοδοτούμενου ή συγχρηματοδοτούμενου από τρίτο, θεωρείται εξαρτημένη εφεύρεση κατά την ορολογία του Ν. 1733/1987, άρα τεκμαίρεται ότι είναι εφεύρεση που πραγματοποιείται από εργαζόμενο με τη χρήση υλικών, μέσων ή πληροφοριών της “επιχείρησης” στην οποία εργάζεται, δικαιούχος του διπλώματος ευρεσιτεχνίας επί της εφεύρεσης είναι το ΕΚΠΑ κατά 40% και το μέλος ΔΕΠ κατά 60%.

Η κατοχύρωση πανεπιστημιακής εφεύρεσης μπορεί υπό προϋποθέσεις να γίνει με χορήγηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας ή με σύμβαση μεταφοράς τεχνολογίας/τεχνογνωσίας ως εμπορικό μυστικό.

Αντίστοιχη εφαρμογή βρίσκουν και οι περιπτώσεις διατριβών, που μπορούν να οδηγήσουν σε χορήγηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας ή σε εμπορική αξιοποίηση της διανοητικής ιδιοκτησίας, όπως της συμμετοχής σε τεχνοβλαστούς.