Γραφείο Μεταφοράς Τεχνολογίας
Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας

Τί είναι ένα Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας (Πατέντα);

Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας ή Πατέντα είναι ένας τίτλος προστασίας, ο οποίος δίνει στον δικαιούχο το αποκλειστικό δικαίωμα να εμποδίζει τρίτους να κατασκευάζουν, να χρησιμοποιούν, να εμπορεύονται ή να εισάγουν προϊόντα τα οποία καλύπτονται από το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας χωρίς την άδεια του. Σε αντάλλαγμα ο δικαιούχος πρέπει να αποκαλύψει τις τεχνικές πληροφορίες που αφορούν την εφεύρεση του στο κοινό μέσω μία αίτησης χορήγησης διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Ο κάτοχος ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας μπορεί να το χρησιμοποιήσει ή να παραχωρήσει την άδεια (αποκλειστικής ή μη αποκλειστικής) εκμετάλλευσης από ένα τρίτο μέρος, έναντι οικονομικού ανταλλάγματος (royalties). Η παραχώρηση αυτή πραγματοποιείται με τη σύναψη μίας σύμβασης μεταφοράς τεχνολογίας.

Εξαιρείται

η προσωπική χρήση και η χρήση για ερευνητικούς σκοπούς

Ισχύει

για τις χώρες στις οποίες έχει εκδοθεί ο τίτλος

Ισχύει

για περιορισμένο χρονικό διάστημα (μέχρι 20 χρόνια)

Προϋποθέσεις Χορήγησης

Τα Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας προστατεύουν εφευρέσεις, που έχουν τεχνικά χαρακτηριστικά και λύνουν τεχνικά προβλήματα, όπως:
  • χημικές ουσίες, ενώσεις,
  • διαδικασίες, μέθοδοι, χρήσεις,
  • προϊόντα, συσκευές & συστήματα
Για την προστασία μιας εφεύρεσης με Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας, αυτή πρέπει να έχει τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

Νέα

Νέο θεωρείται κάτι που δεν ανήκει στη Στάθμη της Τεχνικής (State of the Art). Η Στάθμη της Τεχνικής είναι οτιδήποτε γνωστό στο κοινό πριν την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης.

Εφευρετική

Κάτι που δεν είναι προφανές σε κάποιον ειδικό στον τομέα του, από τον συνδυασμό της υπάρχουσας στάθμης της τεχνικής.

Βιομηχανικά εφαρμόσιμη

Να έχει βιομηχανική εφαρμογή, να μπορεί να αναπτυχθεί σε βιομηχανικό περιβάλλον μεγάλης κλίμακας.

Κατάθεση Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας

Διαδικασία κατάθεσης

Όλα ξεκινούν με το πρώτο βήμα

Η διαδικασία κατάθεσης έχει ως εξής:

Βήμα 1:
Έρχεστε σε επαφή με την ομάδα του Αρχιμήδη

Βήμα 2:
Κατάθεση γνωστοποίησης στον ΕΛΚΕ του ΕΚΠΑ

Βήμα 3:
Η συγγραφή της Ευρεσιτεχνίας

Βήμα 4:
Κατάθεση της Ευρεσιτεχνίας στον ΟΒΙ

Έτοιμοι να ξεκινήσετε;

Κέντρο Αρχιμήδης - Πληροφόρηση
Προετοιμασία Γνωστοποίησης Εφεύρεσης

Υποστήριξη για τα στάδια της προ-έρευνας, της διαμόρφωσης στρατηγικής για την προστασία της Δ.Ι. (IP strategy), της καταγραφής και διαμόρφωσης των δικαιωμάτων τρίτων.
1
Επιτροπή Ερευνών ΕΚΠΑ ΕΛΚΕ - Κατάθεση Γνωστοποίησης
Εξέταση Συμμετοχής του Πανεπιστημίου σε κοινή κατάθεση αίτησης χορήγησης ΔΕ (Επιτροπή Αξιολόγησης)

Ολοκλήρωση της διαδικασίας σε 4 μήνες και απόφαση για την χρηματοδότηση της σχετικής δαπάνης για την προστασία σε ποσοστό 40%.
2
Προετοιμασία Αίτησης
Συγγραφή και προετοιμασία της αίτησης για χορήγηση ΔΕ (Πατέντας)

Υποστήριξη στη συγγραφή, και στη διαμόρφωση της απαραίτητης στρατηγικής προστασίας από δίκτυο εξειδικευμένων συνεργατών (European Patent Attorneys)
3
Κατάθεση Αίτησης για Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας
Κατάθεση Αίτησης για εθνικό ή ευρωπαϊκό ΔΕ ή για διεθνή αίτηση - PCT στον O.B.I.

Λήψη ημερομηνίας προτεραιότητας και δυνατότητα επέκτασης σε 12 μήνες σε PCT.
4

Νομικό Πλαίσιο

Οι ευρεσιτεχνίες αφορούν επινοήματα νέα, που εμπεριέχουν εφευρετική δραστηριότητα και είναι επιδεκτικά βιομηχανικής εφαρμογής. Η ευρεσιτεχνία μπορεί να αναφέρεται σε προϊόν, μέθοδο ή βιομηχανική εφαρμογή. Η προστασία τους, γίνεται μέσω των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, που είναι τίτλοι προστασίας με ισχύ 20 χρόνων και χορηγείται στο δικαιούχο. Μία εφεύρεση κρίνεται νέα αν δεν ανήκει στη στάθμη της τεχνικής, κατά την κρίση του ειδικού, και εμπεριέχει εφευρετική δραστηριότητα. Επιδεκτική βιομηχανικής εφαρμογής είναι εφόσον μπορεί να παραχθεί και να χρησιμοποιηθεί σε οποιοδήποτε τομέα παραγωγικής δραστηριότητας. 

Σύμφωνα με το αρ.5 του Ν.1733/1987, ισχύουν τα εξής σχετικά με την χορήγηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας:

Διπλώματα ευρεσιτεχνίας χορηγούνται για επινοήματα νέα που εμπεριέχουν εφευρετική δραστηριότητα και είναι επιδεκτικά βιομηχανικής εφαρμογής. Η εφεύρεση μπορεί να αναφέρεται σε προϊόν, μέθοδο ή βιομηχανική εφαρμογή.

Δεν θεωρούνται εφευρέσεις κατά την έννοια της παραγράφου 1:

  • Οι ανακαλύψεις, οι επιστημονικές θεωρίες και οι μαθηματικές μέθοδοι.
  • Οι αισθητικές δημιουργίες.
  • Τα σχέδια, οι κανόνες και οι μέθοδοι για την άσκηση πνευματικών δραστηριοτήτων, για παιγνίδια και για την άσκηση οικονομικών δραστηριοτήτων καθώς και τα προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών.

Μια εφεύρεση κρίνεται νέα, αν δεν ανήκει στη στάθμη της τεχνικής. Ως στάθμη της τεχνικής νοείται κάθε τι που είναι γνωστό οπουδήποτε στον κόσμο από γραπτή ή προφορική περιγραφή ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο, πριν από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης για χορήγηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας ή την ημερομηνία προτεραιότητας.

Μια εφεύρεση εμπεριέχει εφευρετική δραστηριότητα αν, κατά την κρίση ειδικού, δεν προκύπτει με προφανή τρόπο από την υπάρχουσα στάθμη της τεχνικής.

Μια εφεύρεση θεωρείται επιδεκτική βιομηχανικής εφαρμογής αν το αντικείμενό της μπορεί να παραχθεί ή να χρησιμοποιηθεί σε οποιοδήποτε τομέα παραγωγικής δραστηριότητας.

Δεν θεωρούνται εφευρέσεις επιδεκτικές βιομηχανικής εφαρμογής κατά την έννοια της παρ. 5:

  • Οι μέθοδοι χειρουργικής και θεραπευτικής αγωγής του ανθρωπίνου σώματος ή του σώματος ζώων.
  • Οι διαγνωστικές μέθοδοι που εφαρμόζονται στο ανθρώπινο σώμα ή στο σώμα των ζώων.
  • Οι εξαιρέσεις της παραγράφου 6 δεν ισχύουν για προϊόντα και ιδίως για ουσίες ή συνθέσεις που χρησιμοποιούνται κατά την εφαρμογή των παραπάνω μεθόδων.

Δεν χορηγούνται διπλώματα ευρεσιτεχνίας στις εξής περιπτώσεις:

  • Για εφευρέσεις των οποίων η δημοσίευση ή η εφαρμογή αντίκεινται στη δημόσια τάξη ή στα χρηστά ήθη.
  • Για ποικιλίες φυτών ή είδη ζώων ή βιολογικές μεθόδους παραγωγής φυτών ή ζώων, εκτός από μικροβιολογικές μεθόδους και προϊόντα που παράγονται με αυτές τις μεθόδους.
  • Δίπλωμα ευρεσιτεχνίας χορηγείται και για εφεύρεση που γνωστοποιήθηκε μέσα στους έξι μήνες πριν την κατάθεση της αίτησης για χορήγηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας, αν η γνωστοποίηση οφείλεται:
  • Σε καταχρηστική ενέργεια σε βάρος του αιτούντος ή του δικαιοπαρόχου του.
  • Σε παρουσίαση της εφεύρεσης σε επίσημα αναγνωρισμένη έκθεση κατά την έννοια της σύμβασης για τις διεθνείς εκθέσεις που υπογράφηκε στο Παρίσι στις 22 Νοεμβρίου 1928 και κυρώθηκε με το ν. 5562/1932 (ΦΕΚ A’ 221). Στην περίπτωση αυτή ο αιτών οφείλει να δηλώσει κατά την κατάθεση της αίτησης ότι η εφεύρεσή του έχει παρουσιαστεί σε έκθεση και να προσκομίσει σχετική βεβαίωση.

Η γνωστοποίηση της παραγράφου 9 δεν θίγει τον κατά την παράγραφο 3 νέο χαρακτήρα της εφεύρεσης.

Πέραν του Ν. 1733/87 η Ελλάδα έχει κυρώσει και τέσσερις διεθνείς συμβάσεις που ρυθμίζουν τα σχετικά με την προστασία των εφευρέσεων:

  • τη Σύμβαση των Παρισίων (Paris Convention), με την οποία εισάγεται το δικαίωμα στην «προτεραιότητα»,
  • τη Σύμβαση για τα Ευρωπαϊκά Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας (European Patent Convention), βάσει της οποίας ιδρύθηκε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τα Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας,
  • τη Συνθήκη Συνεργασίας για τα Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας (Patent Cooperation Treaty) με βάση την οποία είναι δυνατή η κατάθεση διεθνούς αίτησης για χορήγηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας και
  • τα TRIPS (Trade Related Intellectual Property Aspects) –που θέτουν το πλαίσιο και τους κανόνες, με τους οποίους πρέπει να συμφωνούν οι εθνικές νομοθεσίες που αφορούν τα Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας, αλλά και γενικότερα τη διανοητική ιδιοκτησία.

Τεχνογνωσία (Know-How)

Τα Ερευνητικά Αποτελέσματα και οι Πανεπιστημιακές Εφευρέσεις μπορούν να αξιοποιηθούν εμπορικά χωρίς απαραιτήτως να τους έχει χορηγηθεί δίπλωμα διανοητικής ιδιοκτησίας, αρκεί να μην έχουν αποκαλυφθεί στο ευρύ κοινό μέσω κάποιας δημοσίευσης.

Σε αρκετές περιπτώσεις, η διανοητική ιδιοκτησία ή η τεχνογνωσία που απορρέει από ένα ερευνητικό αποτέλεσμα μπορεί να προτιμάται να μην αξιοποιηθεί μέσω διπλώματος ευρεσιτεχνίας (μεγαλύτερη προστασία, χαμηλότερο κόστος προστασίας) ή η διαδικασία κατασκευής να μην πληρεί τα κριτήρια κατοχύρωσης με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας (π.χ. αν δεν είναι εφευρετικές) και επομένως μπορούν να προστατευτούν μόνο ως εμπορικά μυστικά.

Οι εφευρέσεις που προστατεύονται από εμπορικά μυστικά έχουν εγγενή οικονομική αξία επειδή δεν είναι γενικά γνωστά ή δεν μπορούν να αντιγραφούν από άλλους με reverse engineering. Ο εφευρέτης λαμβάνει εύλογα μέτρα για να τα κρατήσει μυστικά.

Μεταφορά Υλικών

Τα στοιχεία που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια έρευνας όπως, π.χ., αντιδραστήρια, πρότυπα υλικά, νέες χημικές ενώσεις, ζωικά μοντέλα, όταν μεταφέρονται σε άλλους ερευνητές θα πρέπει ο ερευνητής που τα έχει αναπτύξει να τα συνοδεύει με ένα Συμφωνητικό Μεταφοράς Υλικών (Material Transfer Agreement).

Το συμφωνητικό αυτό περιγράφει, εκτός από τον τρόπο που θα τα διαχειριστεί ο ερευνητής που τα λαμβάνει, την κατοχύρωση της διανοητικής ιδιοκτησίας της προυπάρχουσας γνώσης (background IP), και την διαχείριση της διανοητικής ιδιοκτησίας που θα προκύψει από την επικείμενη επεξεργασία (foreground IP).

ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ

Κέντρο Καινοτομίας
& Επιχειρηματικότητας

ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ:

Ιωάννου Παπαρρηγοπούλου 1 και Σταδίου, Αθήνα 105 61, Ελλάδα

ΤΗΛΕΦΩΝO:

+30 210 3689549

EMAIL:

archimedes@uoa.gr

GET CONNECTED